Studie- en scriptietips > 3. Onderzoeksmethoden scriptie

Ontwerponderzoek in een thesis

Scriptietips Alle onderwerpen

Studietips algemeen

4. Afronding scriptie

Door de opkomst van Design Thinking is ontwerponderzoek steeds populairder geworden in theses. Hierbij ontwerp en test je een oplossing voor een probleem, in plaats van enkel het probleem te analyseren.

Uiteraard dien je het probleem eerst te begrijpen, maar waar je bij een traditionele thesis ongeveer 90% van je tijd besteedt aan het onderzoeken van het probleem en 10% aan de oplossing, is die verdeling bij ontwerponderzoek ongeveer 50-50.

Let op: ontwerponderzoek en ontwerpgeoriënteerd onderzoek worden vaak door elkaar gebruikt, maar ze verschillen. Ontwerponderzoek richt zich op design en methoden, terwijl je bij ontwerpgeoriënteerd onderzoek werkt vanuit het perspectief van een ontwerper.

Wat is een goed voorbeeld van een ontwerponderzoek?

Om inspiratie op te doen is het altijd goed om eens wat voorbeelden van een ontwerponderzoek te bekijken. Op deze site vind je verschillende voorbeelden van een ontwerponderzoek. Of zie hier een scriptie ontwerpgericht interventieonderzoek.

Topscriptie heeft al ruim 6.000 studenten geholpen!

Laat ons je helpen bij je studie of het afstuderen. Ontdek wat we voor je kunnen doen.

4.8

Welke stappen neem je binnen ontwerponderzoek?

Ontwerpgeoriënteerd onderzoek volgt de stappen van Design Thinking. Er bestaan verschillende benamingen voor deze stappen, maar de meest toegankelijke zijn de vier D’s van Design Thinking: Discover, Define, Develop en Deliver. Deze vier stappen worden onderverdeeld in twee fasen. De eerste fase is meer probleemgeoriënteerd (Discover en Define), terwijl de tweede fase meer oplossingsgeoriënteerd is (Develop en Deliver). Het proces van je thesis bij ontwerpgeoriënteerd onderzoek ziet er dus als volgt uit:

1. Discover: dit is de stap waarin je breed gaat onderzoeken wat er allemaal speelt rondom het probleem waarvoor je een oplossing gaat ontwerpen. Wat speelt er bij de organisatie waarvoor je onderzoek doet, wat speelt er bij de klant, wat speelt er in de branche, etc. ? Je kan bij deze stap allerlei bestaande analysemodellen en canvassen gebruiken. Omdat ontwerpgericht onderzoek de gebruiker van de oplossing voorop stelt (de klant), mag deze in je onderzoek absoluut niet ontbreken!

3. Develop: dit is de stap waarin je oplossingen gaat ontwerpen. Voor je thesis is het erg belangrijk dat je goed documenteert hoe je aan die oplossing gekomen bent. We adviseren je om in deze stap een logboek bij te houden zodat je achteraf gemakkelijk terug kan vinden welke input tot de voorgestelde oplossing heeft geleid. Om tot een goede oplossing te komen kan je verschillende dingen doen, zoals: -> Je kan een literatuurstudie doen om te kijken welke suggesties anderen hebben gedaan rondom dit probleem -> Je kan een ‘best practice’-studie doen om te kijken hoe andere organisaties, binnen en buiten de branche, een vergelijkbaar probleem oplossen -> Je kan met de klanten om de tafel om samen een oplossing te ontwerpen (Co-creatie) -> Je kan een brainstormsessie houden met medewerkers van de organisatie. Samen met je opdrachtgever bepaal je vervolgens welke oplossing op papier het beste lijkt.

4. Deliver: dit is de stap waarin je de voorgestelde oplossing gaat testen op effectiviteit. Je geeft in deze stap dus een antwoord op de vraag ‘lost de gekozen oplossing het probleem daadwerkelijk op?’. Om de oplossing te kunnen testen maak je eerst een prototype. Dit prototype leg je vervolgens voor aan de personen waarvoor de oplossing bedoeld is: de klanten. Typische onderzoekstechnieken in deze stap zijn user-testing en A/B-testing, maar ook meer standaardtechnieken als interviews en enquêtes kunnen worden toegepast. Meestal zijn meerdere testrondes noodzakelijk. Leg in je thesis goed vast wat de uitkomsten waren van een testronde, wat je vervolgens aan het prototype hebt aangepast en wat dan weer de uitkomsten zijn van de volgende testronde, etc. Je blijft sleutelen aan je oplossingen en deze testen totdat het eindresultaat bevredigend is.

Hoe schrijf ik een goed ontwerponderzoek?

Neem aan het begin van je thesis een hoofdstuk ‘Ontwerponderzoek’ of ‘Design Thinking’ op, waarin je de lezer meeneemt in het type onderzoek dat je uitvoert en je aanpak toelicht. Presenteer in dit hoofdstuk ook een leeswijzer, zodat de structuur van je thesis duidelijk is voor de lezer.
Zorg dat je goed voorbereid aan de slag gaat! Verdiep je grondig in ontwerponderzoek voordat je met het eigenlijke onderzoek begint. Een uitstekend basiswerk is het Handboek ontwerpgericht wetenschappelijk onderzoek van Joan van Aken en Daan Andriessen. Daarnaast kun je ook enkele boeken over Design Thinking raadplegen. Ontwerpgeoriënteerd onderzoek verschilt fundamenteel van ‘traditioneel’ onderzoek, dus een grondige voorbereiding in deze materie is essentieel.
Werk visueel: maak gebruik van mindmaps, schema’s, prototypes, infographics en andere visuele hulpmiddelen om je ideeën en bevindingen te structureren en te communiceren.

DON’Ts bij een thesis op basis van ontwerpgericht onderzoek:

Houd niet krampachtig vast aan het standaard thesisformat. Een thesis gebaseerd op ontwerpgeoriënteerd onderzoek heeft een andere opzet dan een ‘traditionele’ thesis. Pas daarom je inhoudsopgave aan. Voor thesissen op hbo-niveau kun je inspiratie opdoen bij [deze opbouw](link naar opbouw), terwijl je voor wo-thesissen kunt kijken naar het [publicatieschema van Gregor en Hevner](link naar schema).
Ga niet te snel door de Develop-stap. Een veelgemaakte fout bij ontwerpgeoriënteerd onderzoek is dat er al een oplossing in je hoofd (of dat van je opdrachtgever) aanwezig is, die meteen leidend wordt voor je thesis. De Develop-stap is een divergerende fase waarin je breed mogelijke oplossingen verkent. Door voldoende tijd te investeren in deze stap, zal de kwaliteit van je thesis aanzienlijk verbeteren.
Laat je niet te sterk leiden door je opdrachtgever. Bij ontwerponderzoek los je een praktijkprobleem op, waardoor het logisch is om je opdrachtgever nauw te betrekken bij het proces. Vooral op de twee cruciale beslismomenten – (1) Wat definiëren we als de design challenge? en (2) Welke oplossing selecteren we om te testen? – is de inbreng van de opdrachtgever essentieel. Tijdens de verkennende fasen (zowel bij de probleemverkenning in de Discover-stap als bij de oplossingsverkenning in de Develop-stap) is het echter belangrijk om met een open blik te werk te gaan en je niet te laten sturen door vooropgestelde ideeën.

Het Double Diamond model in een ontwerpgerichte thesis

Het Double Diamond-model en de CIMO-methode in ontwerpgeoriënteerd onderzoek

Het Double Diamond-model is een model dat het proces van probleemoplossend denken en ontwerpgeoriënteerd onderzoek ondersteunt. Dit model helpt je om op een gestructureerde manier tot innovatieve en doeltreffende oplossingen te komen.

Het model bestaat uit twee diamanten, die elk een fase van divergeren en convergeren doorlopen:

Probleemdefinitie

Ontdekken (divergeren): In deze fase voer je een breed onderzoek uit naar het probleem, waarbij je diverse perspectieven en inzichten verzamelt.
Definiëren (convergeren): De verzamelde informatie wordt geanalyseerd om tot een duidelijke probleemdefinitie te komen.

Oplossingsontwikkeling

Ontwikkelen (divergeren): Er worden verschillende ideeën en mogelijke oplossingen gegenereerd en getest.
Implementeren (convergeren): De meest geschikte oplossing wordt geselecteerd, verfijnd en toegepast.

In een thesis met ontwerpgeoriënteerd onderzoek biedt het Double Diamond-model structuur bij het analyseren van een probleem en het systematisch ontwikkelen van oplossingen. Het zorgt ervoor dat je niet onmiddellijk naar een oplossing toewerkt, maar eerst het probleem grondig begrijpt voordat je aan de ontwerpfase begint. Sommige opleidingen vragen echter om de CIMO-methode te volgen in plaats van, of naast, dit model.

De CIMO-methode: Structuur voor ontwerpgeoriënteerd onderzoek

De CIMO-methode (Context, Intervention, Mechanism, Outcome) is een krachtige onderzoeksaanpak binnen Design Thinking. Deze methode ondersteunt je bij het systematisch ontwerpen en testen van oplossingen voor praktijkproblemen. De onderdelen van de CIMO-methode zijn:

Context (C): Wat is de situatie en welk probleem speelt er?
Interventie (I): Welke interventie of oplossing wordt ontworpen om het probleem aan te pakken?
Mechanisme (M): Hoe werkt de oplossing? Welke onderliggende processen zorgen voor verandering?
Resultaat (O): Wat is het beoogde resultaat van de interventie?

Met de CIMO-methode kun je niet alleen een praktische oplossing ontwikkelen, maar ook de effectiviteit ervan wetenschappelijk onderbouwen. Dit maakt het een ideale aanpak voor studenten die een ontwerpgeoriënteerd onderzoek uitvoeren binnen hun thesis.

Ondersteuning nodig bij je ontwerpgeoriënteerd onderzoek?

Onze ervaren thesisbegeleiders staan klaar om je te ondersteunen bij het toepassen van het Double Diamond-model, de CIMO-methode of andere aspecten van je ontwerpgeoriënteerd onderzoek. Neem gerust contact met ons op voor meer informatie of om een kennismakingsgesprek in te plannen!