Studie- en scriptietips > Studietips algemeen

Studeren en een scriptie schrijven: Tips voor hoogbegaafde studenten

Scriptietips Alle onderwerpen

Studietips algemeen

4. Afronding scriptie

Bij Topscriptie zijn we gespecialiseerd in de begeleiding van hoogbegaafde studenten. We hebben een paar begeleiders die goed begrijpen dat (af)studeren met hb een extra uitdaging kan zijn.

Hoogbegaafde studenten hebben behoefte aan intellectuele uitdaging en complexiteit, wat niet altijd wordt geboden. Bovendien kunnen andere factoren (zoals perfectionisme, hooggevoeligheid en hoge verwachtingen) het studeren en het schrijven van een scriptie lastig maken. Veel hb studenten voelen zich anders. Hoogbegaafdheid gaat soms ook samen met een burn-out, depressie, autisme of andere mentale beperkingen.

Wij begeleiden dagelijks hoogbegaafde studenten en geven je in deze blog praktische tips uit onze praktijk die je kunt toepassen tijdens je studie en het schrijven van je scriptie. Tevens gaan we in op de belemmeringen en de extra ondersteuning die je vanuit jouw onderwijsinstelling kunt verwachten. We merken dat sommige studenten pas op latere leeftijd ontdekken dat zij hoogbegaafd zijn. Het is geen must om te weten, maar erg fijn om jezelf beter te begrijpen en de juiste hulp in te schakelen!

Studieuitval en studieproblemen onder hoogbegaafde studenten

Heb jij moeite met studeren? Of twijfel je of je door wil gaan met deze studie? Het blijkt dat er veel studieuitval en studieproblemen zijn onder hoogbegaafde studenten. Maar hoe komt dat? Er is geen direct antwoord op de vraag waarom er zoveel uitval is onder Nederlandse hoogbegaafde studenten, maar er zijn verschillende factoren die hier mogelijk een rol in spelen:

Onderstimulatie: Hoogbegaafde studenten hebben veel behoefte aan uitdaging en intellectuele stimulatie. Als je opleiding niet voldoende aansluit op jouw behoeften, kun je je gaan vervelen en gedemotiveerd raken, wat ervoor kan leiden dat je studieproblemen ervaart of zelfs stopt met je studie (studieuitval).
Gebrek aan begrip en ondersteuning: Hoogbegaafdheid wordt niet altijd goed begrepen. Docenten en (stage)begeleiders kunnen moeite hebben om de specifieke behoeften van hoogbegaafde studenten te herkennen en hierop in te spelen. Als je je niet begrepen of ondersteund voelt, kan dit leiden tot frustratie en studieuitval.
Perfectionisme en hoge verwachtingen: Hoogbegaafde studenten kunnen hoge verwachtingen hebben van zichzelf en streven naar perfectie (wat vaak leidt tot angst om te falen of faalangst). Als je niet kan voldoen aan je eigen hoge standaarden, kan dit leiden tot stress en uitputting, wat uiteindelijk ook kan leiden tot studieuitval. Door jouw andere manier van denken, kan je tevens andere belemmeringen ervaren. Veel studenten vinden meerkeuzevragen erg fijn, maar voor hb studenten is dit vaak lastig omdat zij meerdere intepretatiemogelijkheden zien.
Sociale en emotionele factoren: Hoogbegaafde studenten kunnen zich anders voelen dan hun leeftijdsgenoten en moeite hebben met het vinden van gelijkgestemde medestudenten. Deze sociale en emotionele uitdagingen kunnen bijdragen aan studieuitval.
Onvoldoende uitdaging in het curriculum: Het curriculum van veel onderwijsinstellingen is mogelijk niet voldoende uitdagend voor hoogbegaafde studenten. Als je jezelf niet intellectueel gestimuleerd voelt, kun je je gaan vervelen en gedemotiveerd raken, wat kan leiden tot studieuitval.

Gelukkig zijn er ook veel hoogbegaafde studenten die succesvol zijn in hun studie. Schakel extra studieondersteuning in (zie hieronder) wanneer je merkt dat je wat moeite ervaart met studeren.

Je mag ook trots zijn op jouw hoogbegaafheid, naast uitdagingen kent het ook ontzettend veel mooie kanten. Je bent een snelle denker, maar bent vaak ook ontzettend creatief en in staat om dingen te bedenken (of te zien) die anderen niet altijd verzinnen. Je bent vaak ook heel gevoelig en kunt jezelf helemaal in een onderwerp storten.

Extra ondersteuning door de onderwijsinstelling

De meeste onderwijsinstellingen in Nederland bieden extra begeleiding en ondersteuning voor hoogbegaafde studenten. En terecht, want het hele onderwijs is vooral ingericht op bottom-up onderwijs (dus stukjes leren om tot het geheel te komen), terwijl jij als hoogbegaafde juist vooral een top-down (eerst het geheel zien, daarna pas de stukjes leren) student bent. Informeer altijd bij jouw opleiding naar de beschikbare ondersteuning, geef al aan het begin van je studie direct aan dat je hoogbegaafd bent!

De ondersteuning verschilt per onderwijsinstelling, maar vaak wordt er (extra) individuele begeleiding geboden (gesprekken met een coach/ mentor, waarbij je o.a. hulp krijgt bij de planning, en de academische en sociale uitdagingen etc.). Soms zijn er ook aanpassingen in het curriculum mogelijk, waardoor je meer uitdagende opdrachten kunt maken, versneld vakken kunt volgen of flexibiliteit in het volgen van keuzevakken. Tegenwoordig worden er voor hoogbegaafden door verschillende onderwijsinstellingen bijeenkomsten georganiseerd om samen te komen. Heel fijn om gelijkgestemden te ontmoeten (veel hb-studenten voelen zich toch anders) en een stukje herkenning.

Veel hoogbegaafden hebben wat moeite met studievaardigheden (zoals bijvoorbeeld samenvatten, plannen, organiseren, leren leren). De meeste onderwijsinstellingen bieden kosteloos workshops studievaardigheden in, doe hier vooral aan mee! Merk je dat je leerhonger niet wordt gestild? Ga dan zelf buiten jouw onderwijsinstelling op zoek naar bijvoorbeeld een zomerschool, mentorprogramma, een studiecoach, scriptiebegeleiding of andere extra curriculaire activiteiten en cursussen.

Studietips voor hoogbegaafde studenten

1. Begrijp jezelf en je leerstijl: Als hoogbegaafde student is het belangrijk om jezelf goed te kennen en inzicht te hebben in je leerstijl. Hoogbegaafde studenten hebben vaak behoefte aan complexiteit, diepgang en snelheid in hun leerproces. Identificeer welke leermethoden het beste bij je passen, zoals zelfstudie, discussies met medestudenten of uitdagende extra opdrachten. Pas je studiemethoden aan op basis van je sterke punten en behoeften.

2. Stel uitdagende doelen. Stel jezelf uitdagende doelen om jezelf gemotiveerd te houden en je vaardigheden verder te ontwikkelen. Breek grote doelen op in kleinere, haalbare mijlpalen en vier je successen onderweg. Door jezelf uit te dagen, blijf je gemotiveerd en voorkom je verveling.

3. Zoek intellectuele uitdagingen buiten het curriculum: Het curriculum biedt mogelijk niet altijd voldoende intellectuele uitdagingen voor jou als hoogbegaafde student. Zoek daarom naar aanvullende mogelijkheden om je kennis en vaardigheden verder te ontwikkelen. Denk aan deelname aan onderzoeksgroepen, conferenties, online cursussen of andere academische evenementen.

4. Neem de tijd voor zelfreflectie. Hoogbegaafde studenten hebben vaak behoefte aan diepgaand begrip en reflectie. Begin bijvoorbeeld eens met het bijhouden van een dagboek waarin je je gedachten, ideeën en reflecties kunt opschrijven. Dit zal je helpen om je gedachten te organiseren en je inzichten te verdiepen, wat weer van pas kan komen bij het studeren (of schrijven van je scriptie).

5. Maak gebruik van je netwerk. Maak gebruik van je netwerk en zoek contact met andere hoogbegaafde studenten (gelijkgestemden), docenten of professionals binnen je vakgebied. Door het delen van ervaringen en het bespreken van ideeën kun je jezelf blijven uitdagen. Of lees via internet blogs over studeren met hoogbegaafdheid of luister naar podcasts voor fijne tips en herkenning van medestudenten. Vind je het lastig om thuis te studeren zonder afleidingen? Ga dan eens leren in de bibliotheek van jouw hogeschool of universiteit!

6. Ken je grenzen en neem op tijd rust. Hoogbegaafde studenten nemen alles heel intens waar, je kunt daardoor makkelijk ‘overprikkeld’ raken en bent soms sneller moe. Ook zitten hoogbegaafden vaak wat meer in hun hoofd, waardoor bewegen en onstpannen extra belangrijk is. Zorg voor een afwisseling tussen cognitieve uitdaging maar ook op tijd en voldoende ontspanning, beweging en rust.

7. Luister de podcast ”Studeren als je hoogbegaafd bent” vol tips met onze begeleidster Mirjam de Winter. Klik hier om naar de podcast te gaan.

Scriptietips en een voorbeeld van een hoogbegaafde student

Een tijd terug heeft studente Sarah (fictieve naam) zich bij ons aangemeld voor scriptiehulp. Sarah (23 jaar) is een hoogbegaafde student met een uitzonderlijk vermogen om complexe concepten snel te begrijpen en te verwerken. Sarah is al een aantal maanden bezig, heel veel artikelen gelezen, maar heeft alleen een introductie op papier gezet. Ze merkt dat ze het erg lastig vindt om steeds weer aan de die scriptie te zitten, het onderwerp is haar inmiddels bekend en ze wil het het liefst direct goed op papier zetten. Ze gaat op het moment dat ze aan haar scriptie wil zitten vaak andere activiteiten ondernemen zoals drummen. Tevens heeft ze moeite met plannen, de structuur en vindt ze het lastig om te overzien hoeveel tijd elk onderdeel kost. de hele scriptie overweldigt haar, terwijl tentamens juist goed gingen.

Sarah heeft een uitstekend analytisch denkvermogen en kan snel verbanden leggen tussen verschillende vakgebieden. Scriptieonderwerp: De invloed van kunstmatige intelligentie op de toekomst van de arbeidsmarkt.

Tips voor Sarah en andere hoogbegaafde studenten bij het schrijven van hun scriptie:

Kies een uitdagend en relevant onderwerp: Als hoogbegaafde student is het belangrijk om een onderwerp te kiezen dat je intellectueel prikkelt en wat je leuk vindt. Selecteer een onderwerp dat aansluit bij je interesses.
Verdiep je grondig in de literatuur: Als hoogbegaafde student heb je waarschijnlijk een groot vermogen om informatie snel te verwerken. Maak hier gebruik van door een uitgebreide literatuurstudie uit te voeren. Duik diep in het vakgebied en analyseer verschillende bronnen, om een breed begrip van het onderwerp te krijgen.
Maak een gedetailleerd onderzoeksplan met een planning: Hoogbegaafde studenten hebben vaak behoefte aan structuur en uitdaging. Maak een gedetailleerd onderzoeksplan en planning waarin je de belangrijkste onderzoeksvragen, methodologie en tijdschema (per week) opneemt. Dit helpt je om georganiseerd te blijven en je voortgang bij te houden.
Blijf nieuwsgierig en stel kritische vragen: Stel kritische vragen over je onderwerp en blijf nieuwsgierig naar verschillende perspectieven en standpunten. Dit zal je helpen om je scriptie inhoudelijk sterker te maken en originele inzichten te ontwikkelen.
Werk samen met een begeleider die je intellectueel uitdaagt: Zoek een begeleider die je intellectueel uitdaagt en die openstaat voor jouw ideeën en benadering. Een begeleider die je stimuleert om verder te denken en nieuwe paden te verkennen, zal je helpen om het beste uit je scriptie te halen.
Houd een onderzoeksdagboek bij: Als hoogbegaafde student kan het nuttig zijn om een onderzoeksdagboek bij te houden waarin je je gedachten, vragen, ideeën en bevindingen documenteert. Dit helpt je om je gedachten te ordenen en je voortgang te volgen. Bovendien kun je later teruggrijpen naar je aantekeningen voor inspiratie tijdens het schrijfproces.
Schrijf een ruwe versie van je scriptie: Begin vroeg met het schrijven van een ruwe versie, zo blijf je gemotiveerd om steeds weer eraan te gaan zitten en te schrijven.

Dit artikel is geschreven door Mirjam de Winter, zij is lid van het IHBV (Instituut voor Hoogbegaafdheid Volwassenen) en gespecialiseerd in hoogbegaafdheid. Mirjam begeleidt dagelijks studenten die hoogbegaafd zijn en hun scriptie schrijven. Ze heeft ook blogs geschreven voor de Universiteit Wageningen over hoogbegaafdheid.

Ben jij (mogelijk) hoogbegaafd en kun je wel wat hulp gebruiken tijdens je studie of scriptie?

Topscriptie heeft al ruim 6.000 studenten geholpen!

Laat ons je helpen bij je studie of het afstuderen. Ontdek wat we voor je kunnen doen.

4.8

Alle onderwerpen in