Handelingsonderzoek in je scriptie: tips en voorbeelden

Ben je een hbo student en dien jij een handelingsonderzoek uit te voeren? We geven je op deze pagina graag een stappenplan, tips en voorbeelden. Handelingsonderzoek, ook bekend als interventieonderzoek of actieonderzoek, wordt steeds vaker van (hbo) studenten gevraagd. Studenten gebruiken het onder andere bij het schrijven van hun scriptie.

Wat is Handelingsonderzoek?

Handelingsonderzoek, ook wel bekend als actieonderzoek, is een benadering waarbij onderzoek en actie worden gecombineerd om zo tot positieve veranderingen te komen. Voor je scriptie betekent dit dat je dus niet alleen kennis vergaart, maar ook direct bijdraagt aan het oplossen van praktijkproblemen. Handelingsonderzoek is dus geschikt wanneer je bijvoorbeeld onderzoek gaat doen voor een opdrachtgever die met een bepaald praktijkprobleem kampt. De voordelen van handelingsonderzoek zitten vooral in de directe toepassing van theoretische kennis in de praktijk (praktijkgericht leren) en tevens krijg je een goed inzicht in de problemen en uitdagingen die in de praktijk voorkomen (real-word situaties).

Als je onderstaande stappen van handelingsonderzoek goed volgt, kun je dus bijdragen aan verbeteringen binnen de praktijk (waar je onderzoek doet).

Stappen van Handelingsonderzoek

Stap 1: Probleemidentificatie

In deze fase identificeer je een specifiek probleem of uitdaging in de praktijkomgeving die je wilt onderzoeken. Het kan gaan om een gebrek aan efficiëntie, lage betrokkenheid van studenten, of een ander relevant onderwerp.

Voorbeeld: Stel je voor dat je een scriptie schrijft over onderwijs. Je merkt op dat veel studenten moeite hebben met het begrijpen van complexe onderwerpen en dat de traditionele lesmethoden niet altijd effectief zijn.

Stap 2: Planning

In deze fase ontwikkel je een plan voor je onderzoek, waarin je specifieke interventies en methoden formuleert om het geïdentificeerde probleem aan te pakken.

Voorbeeld: Je plant om een interactieve lesmethode te introduceren, zoals groepsdiscussies en praktijkvoorbeelden, om de begripsniveaus van studenten te verbeteren.

Stap 3: Actie ondernemen

Tijdens deze fase implementeer je de voorgestelde interventies in de praktijkomgeving. Je verzamelt gegevens en observeert de effecten van je acties.

Voorbeeld: Je voert de nieuwe lesmethode gedurende een bepaalde periode in en documenteert de reacties en prestaties van de studenten.

Stap 4: Observatie en Evaluatie

Je observeert de resultaten van je interventies en evalueert of ze het beoogde effect hebben gehad. Verzamel kwantitatieve en kwalitatieve gegevens om je bevindingen te ondersteunen.

Voorbeeld: Je evalueert de prestaties van studenten door middel van toetsresultaten, participatiecijfers en feedbackformulieren om te bepalen of de nieuwe lesmethode de begripsniveaus heeft verbeterd.

Stap 5. Reflectie

Reflectie is heel belangrijk om te begrijpen wat wel en niet heeft gewerkt tijdens het handelingsonderzoek. Je kunt middels reflectie ook weer leren hoe het in de toekomst beter kan.

Voorbeeld: Je reflecteert op de implementatie van de nieuwe lesmethode, identificeert succesfactoren zoals actieve betrokkenheid van studenten, maar erkent ook uitdagingen, bijvoorbeeld logistieke beperkingen.

Voorbeelden van Succesvol Handelingsonderzoek

1. Onderwijs:

Een leraar past differentiatie strategieën toe om de prestaties van zwakke leerlingen te verbeteren.

2. Bedrijfsleven:

Een bedrijf voert een flexibel werkschema in om de werk-privébalans van medewerkers te verbeteren.

3. Gezondheidszorg:

Een ziekenhuis implementeert een communicatietraining voor verpleegkundigen om de patiënttevredenheid te verhogen.

---

Tips voor het Succesvol Uitvoeren van Handelingsonderzoek:

Definieer Duidelijke Doelen: Zorg ervoor dat je heldere en meetbare doelen stelt voor je handelingsonderzoek.

Betrek Belanghebbenden: Werk samen met degenen die worden beïnvloed door de veranderingen om draagvlak te creëren.

Gebruik Betrouwbare Gegevens: Verzamel en analyseer gegevens op een methodologisch verantwoorde manier.

Heb je hulp nodig bij het opzetten en/ of verwerken van handelingsonderzoek?